ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΓΟΤΘΙΚΩΝ ΚΑΙ
ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΝΑΩΝ
ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΣ ΤΡΟΜΟΣ, ΣΧΟΛΑΣΤΙΚΙΣΜΟΣ & ΑΡΡΩΣΤΟΣ ΜΥΣΤΙΚΙΣΜΟΣ
ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΗ ΝΗΨΗ
Ιερομάρτυς Ιλαρίων
Τρόϊτσκι
Από τα ταξίδια του
στη Δύση μεταξύ 1908 και 1912, ως λαϊκός, ο άγιος Ιλαρίων γράφει προς φίλους
κάποια γράμματα. Τα «γράμματα» εκδίδονται από τον αρχιμανδρίτη Ιλαρίωνα το
1916. Στο τρίτο αυτό γράμμα περιγράφει την επίσκεψή του σε κάποιον διάσημο
γοτθικό ναό. Σχολαστικισμός, ορθολογισμός, άρρωστος μυστικισμός είναι τα κύρια
χαρακτηριστικά του που δεν μπορούν να βοηθήσουν τον άνθρωπο στην αληθινή
λατρεία του Θεού. Αυτά τα αντιδιαστέλλει προς τα χαρακτηριστικά των ορθοδόξων
ναών που οδηγούν στη συγκέντρωση του νου, την κατάνυξη και την αληθινή
προσευχή.
Αγαπητέ
μου φίλε, μη σου περάσει από τον νου ότι το γράμμα αυτό θα είναι ολοκληρωτικά
αφιερωμένο στην περιγραφή του καθεδρικού ναού της Κολωνίας ή της ιστορίας του.
Όχι. Αυτή τη φορά θα μου χρησιμεύσει μόνο ως σύμβολο της θρησκευτικής
ευρωπαϊκής συνειδήσεως. Διάλεξα τον ναό αυτό για πολλές αιτίες. Από τους
πολυάριθμους γοτθικούς καθεδρικούς ναούς που είδα, ο Καθεδρικός της Κολωνίας
μου προκάλεσε την πιο καταπληκτική εντύπωση. Κάμποσες φορές τον επισκέφθηκα,
τον θαύμασα απ’ έξω και απ’ όλες τις μεριές και για πολύ επιδόθηκα στην
παρατήρηση των τόξων που έφθαναν στην κορυφή του ναού. Άλλους παλαιούς ναούς
της Ευρώπης τους παρατήρησα γρήγορα σαν ιστορικά μνημεία, τους επισκέφθηκα με
την ψυχρή προσοχή του τουρίστα, ο οποίος πρέπει να δει όλα τα αξιοθέατα. Εκεί
κυριευόταν η ψυχή από κάποιο κύμα Ιστορικών αναμνήσεων και ονειροπολήσεων.
Θύμιζαν βασιλιάδες, ιππότες και τουρνουά των ευγενών. Αυτό όμως δεν
συνέβαινε με τον καθεδρικό της Κολωνίας. Αυτός με προσείλκυε κοντά του με μια
δύναμη ακατανόητη.