Θεόδωρος Ζιάκας: Ο μεταμοντέρνος γνωστικισμός
Η αναζήτηση εξόδου
από το τέλμα του σύγχρονου μηδενισμού εκδηλώνεται κυρίως με τη μορφή του
μεταμοντέρνου φουνταμενταλισμού και της λεγόμενης «νέας θρησκευτικής
συνείδησης». Η εμφάνιση του μεταμοντέρνου φουνταμενταλισμού τοποθετείται
στη δεκαετία του ’60 και έκτοτε βρίσκεται σε πλήρη ανάπτυξη.
Το πρώτο κοινό
χαρακτηριστικό των ποικίλων και εχθρικών μεταξύ τους φουνταμενταλιστικών
ρευμάτων, είναι η διάγνωση ότι για όλα τα δεινά του σύγχρονου κόσμου φταίει η
Νεωτερικότητα και ζητούν την αναθεμελίωση του πολιτισμού επί των δικών τους
προνεωτερικών ανθρωπολογικών βάσεων. Το δεύτερο κοινό χαρακτηριστικό τους είναι
ο κολεκτιβισμός και η ενεργοποίηση των πιο απίθανων παραδοσιακών απαγορεύσεων
και καθηκόντων, με σκοπό την πλήρη διαφοροποίηση-αποξένωση από το «διεφθαρμένο»
νεωτερικό περιβάλλον (γενειάδες, κοτσιδάκια, μαντήλες, κλπ.). Με τον φουνταμενταλισμό
δεν χρειάζεται να ασχοληθούμε εδώ, γιατί η διέξοδος που προτείνει είναι σαφώς
κολεκτιβιστική-προνεωτερική. Με τη «νέα» όμως θρησκευτική συνείδηση πρέπει να
προβληματιστούμε, γιατί μέσα απ’ αυτήν προβάλλουν αξιώσεις μετανεωτερικής
διεξόδου.