Θεόδωρος Ζιάκας: Ο μεταμοντέρνος γνωστικισμός

Θεόδωρος Ζιάκας: Ο μεταμοντέρνος γνωστικισμός

Η αναζήτηση εξόδου από το τέλμα του σύγχρονου μηδενισμού εκδηλώνεται κυρίως με τη μορφή του μεταμοντέρνου φουνταμενταλισμού και της λεγόμενης «νέας θρησκευτικής συνείδησης». Η εμφάνιση του μεταμοντέρνου φουνταμενταλισμού τοποθετείται στη δεκαετία του ’60 και έκτοτε βρίσκεται σε πλήρη ανάπτυξη.

Το πρώτο κοινό χαρακτηριστικό των ποικίλων και εχθρικών μεταξύ τους φουνταμενταλιστικών ρευμάτων, είναι η διάγνωση ότι για όλα τα δεινά του σύγχρονου κόσμου φταίει η Νεωτερικότητα και ζητούν την αναθεμελίωση του πολιτισμού επί των δικών τους προνεωτερικών ανθρωπολογικών βάσεων. Το δεύτερο κοινό χαρακτηριστικό τους είναι ο κολεκτιβισμός και η ενεργοποίηση των πιο απίθανων παραδοσιακών απαγορεύσεων και καθηκόντων, με σκοπό την πλήρη διαφοροποίηση-αποξένωση από το «διεφθαρμένο» νεωτερικό περιβάλλον (γενειάδες, κοτσιδάκια, μαντήλες, κλπ.). Με τον φουνταμενταλισμό δεν χρειάζεται να ασχοληθούμε εδώ, γιατί η διέξοδος που προτείνει είναι σαφώς κολεκτιβιστική-προνεωτερική. Με τη «νέα» όμως θρησκευτική συνείδηση πρέπει να προβληματιστούμε, γιατί μέσα απ’ αυτήν προβάλλουν αξιώσεις μετανεωτερικής διεξόδου.

Ο διαρκής «πόλεμος» κατά του πολίτη ως ψυχολογική επιχείρηση μεγάλης κλίμακας

Ο διαρκής «πόλεμος» κατά του πολίτη ως ψυχολογική επιχείρηση μεγάλης κλίμακας

«Σε αρκετά μεγάλο βάθος χρόνου, η πιθανότητα επιβίωσης οποιουδήποτε εκμηδενίζεται.»

[Kεντρικό σλόγκαν στην ιστοσελίδα zerohedge.com]

του Θεοφάνη Ράπτη

[Πηγή: Hellenic Nexus, τ. 99]

Από το 1918, όταν ένας απογοητευμένος Γερμανός φιλόσοφος, ο Ostwald Spengler, εξέδωσε το κλασσικό του σύγγραμμα Η Παρακμή της Δύσης, δε φαίνεται να έχουν αλλάξει και πολλά· μάλλον επιδεινώθηκαν. Αντιγράφοντας από τη Βικιπαίδεια, το βιβλίο προδίκαζε τον αφανισμό του τελευταίου διεθνοποιημένου πολιτισμού «επισημαίνοντας ως σημάδια κατάρρευσής του την επικρατούσα δύναμη του χρήματος, την κυριαρχία των μέσων μαζικής ενημέρωσης και την έλλειψη πρωτότυπων διανοουμένων και δημιουργών σε όλους τους τομείς του πολιτισμού και της παιδείας».

O οριστικός θάνατος του Υψηλού σηματοδοτεί την έναρξη του μετα-μοντέρνου «μεταθανάτιου» κόσμου ήδη από την εποχή της λήξης του Β’ ΠΠ και της αμερικανικής επικυριαρχίας. Το μόνο που ίσως προστέθηκε ήταν η ακόμη μεγαλύτερη απογοήτευση των διανοουμένων, όπως αυτή εκφράστηκε από τους Γκύντερ Άντερς, Τέοντορ Αντόρνο, Γκυ Ντεμπόρ και άλλους, για την οριστική εγκαθίδρυση της οργάνωσης του ψεύδους σε μαζική, παγκόσμια κλίμακα, με συστηματική εφαρμογή των σύγχρονων τεχνολογιών από εφημερίδες, ραδιοτηλεόραση, σινεμά και τελικά το Διαδίκτυο. Τεχνικές που, ούτως η άλλως, είχαν αρχίσει να δοκιμάζονται με επιτυχία από τα φασιστικά καθεστώτα που επικράτησαν στην Ευρώπη του μεσοπολέμου.

Παναγιώτη Κονδύλη: Ουτοπία και ιστορική πράξη…

Ουτοπία και ιστορική πράξη…

Αφίσα της ΕΣΣΔ

του Παναγιώτη Κονδύλη*

Όποιος ερμηνεύει την κατάρρευση του κομμουνισμού ως ήττα της Ουτοπίας και απαιτεί την οριστική απάρνηση των πειρασμών της ουτοπικής σκέψης και της ουτοπικά εμπνευσμένης πράξης βρίσκει στις ημέρες μας ευρεία επιδοκιμασία. Η σχετική επιχειρηματολογία έχει ήδη εκλαϊκευθεί με άξονα τη θέση ότι ο εύθραυστος και μάταιος χαρακτήρας του κομμουνιστικού εγχειρήματος σε τελευταία ανάλυση απορρέει από τις ουτοπικές θεωρητικές του προϋποθέσεις κι ότι η εξ υπαρχής αδυνατότητα πρακτικής εφαρμογής τούτων των προϋποθέσεων ώθησε τους κομμουνιστές στην απάνθρωπη βία και στην ολόπλευρη καταπίεση, ήτοι στον ολοκληρωτισμό, προκειμένου να γεφυρωθεί το χάσμα ανάμεσα σε θεωρία και πράξη. Η συνάφεια ανάμεσα σε ουτοπική πρόθεση και σε ολοκληρωτική εξουσία ή η μετάβαση από την πρώτη στη δεύτερη εμφανίζεται έτσι αναπόδραστη, και στη ζοφερή αυτή ειμαρμένη αντιπαρατίθεται μιά πνευματική στάση, της οποίας η μετριοφροσύνη ή η καρτερική παραίτηση σ’ ό,τι αφορά την εύρεση εσχάτων αληθειών και γενικά δεσμευτικών τρόπων ζωής καθιστά δυνατή, όπως λέγεται, την ανοχή όλων απέναντι σε όλους και επομένως μια φιλάνθρωπη πολιτική. Τέτοιες ερμηνείες ή απόψεις ευδοκιμούν μέσα σε κοινωνίες, όπου αναμιγνύονται σε διάφορες παραλλαγές ηδονιστικές στάσεις, πλουραλισμός των αξιών και σκεπτικισμός απέναντι σε απόλυτες νοηματοδοσίες, για να παραχθούν ή να ενθαρρυνθούν έτσι συμπεριφορές απαραίτητες για τη διαδικασία της μαζικής παραγωγής και της μαζικής κατανάλωσης. Έσχατους σκοπούς και ολοκληρωτικές λύσεις μπορούν να ονειρεύονται μόνον μεγάλα συλλογικά υποκείμενα, όμως στη δυτική μαζική δημοκρατία η κατάτμηση της κοινωνίας σε άτομα έχει προχωρήσει τόσο πολύ, ώστε σε γενικές γραμμές ελάχιστη διάθεση αισθάνεται κανείς να αφήσει κατά μέρος την «αυτοπραγμάτωση» και να ταυτισθεί με υπερατομικά εγχειρήματα πέρα από τον βαθμό πού φαίνεται αναγκαίος για τη διασφάλιση της δικής του ευζωίας. Ύποπτες φαίνονται όχι μόνον οι μεγαλεπήβολες ουτοπίες, αλλά και κάθε τι, το οποίο ίσως να συνεπαγόταν θυσίες.

Ο Μέγας Ιεροεξεταστής

Ο Μέγας Ιεροεξεταστής

γράφει ο Αθανάσιος Γεωργιλάς*

Ἡ δράση ἐξελίσσεται στὸν 16ο αἰῶνα στὴν Ἱσπανία, στὴ Σεβίλλη, τὴν πιὸ φρικτή περίοδο τῆς Ἱερᾶς Ἐξέτασης, τότε που στό όνομα της δόξας του Θεοῦ ἄναβαν καθημερινά πυρές και σε μεγαλοπρεπῆ ὁλοκαυτώματα ἒκαιγαν αιρετικούς. Ἓκείνη την στιγμή ὃχι με τον τρόπο ποὺ ὑποσχέθηκε νὰ ξαναγυρίσει, στοὺς αἰῶνες τῶν αἰώνων, μὲ τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου, σ᾿ ὅλη του τὴν οὐράνια δόξα, ἃλλά ξαφνικά ξαναγυρίζει κοντὰ στοὺς ἀνθρώπους, μὲ τὴ μορφὴ ποὺ εἶχε κατὰ τὴ διάρκεια τῶν τριῶν χρόνων τῆς δημόσιας ζωῆς του. Σιωπηλός, περνᾷ καταμεσὶς τοῦ πλήθους, μ᾿ ἕνα χαμόγελο ἀπέραντης συμπάθειας. Ἡ καρδιά του πλημμυρίζει ἀπὸ ἀγάπη, τὰ μάτια του ἀντανακλοῦν τὴ Γνώση, τὸ Φῶς, τὴ Δύναμη, ποὺ φωτίζουν καὶ ξυπνοῦν τὴν ἀγάπη στὶς καρδιές, τοὺς ἁπλώνει τὰ χέρια, τοὺς εὐλογεῖ, μιὰ ἀρετὴ ἐξυγίανσης βγαίνει ἀπ᾿ τὴν κάθε ἐπαφὴ μαζί του κι᾿ ἀκόμη ἀπ᾿ τὰ φορέματά του. Ὁ λαὸς χύνει δάκρυα χαρᾶς καὶ φιλᾷ τὸ χῶμα ὅπου πατᾷ. Τὰ παιδιὰ σκορπίζουν λουλούδια στὸ πέρασμά του καὶ φωνάζουν «Ὡσαννά!» Ἐκεῖνος, φωνάζουν. Εἶναι Ἐκεῖνος! δὲν μπορεῖ παρὰ νἆναι Ἐκεῖνος. Κάνει θαύματα μοιράζει έλεος. Ἐκείνη τὴ στιγμὴ περνᾷ ἀπὸ τὴν πλατεῖα ὁ καρδινάλιος Μέγας Ἱεροεξεταστής. Εἶν᾿ ἕνας ψηλὸς γέρος, σχεδὸν αἰωνόβιος, μὲ στεγνὸ πρόσωπο, μάτια χωμένα στὶς κόγχες, μὰ ποὺ μέσα του λάμπει ἀκόμη μιὰ σπίθα. Δὲ φορεῖ πιὰ ἐκείνη τὴν περίλαμπρη στολή, ποὺ τὸν ἔκανε νὰ ξεχωρίζει χτὲς μέσα στὸ πλῆθος, τὴν ὥρα ποὺ ἔκαιγαν τοὺς ἐχθροὺς τῆς Καθολικῆς Ἐκκλησίας· ἔχει ξαναβάλει τὸ παλιό, ἀσκητικό του ράσο. Οἱ βοηθοί του κι ὁ Μέγας Σκευοφύλακας τὸν ἀκολουθοῦν ἀπὸ ἀπόσταση, ὅλο σεβασμό. Σταματᾷ πλάι στὸ πλῆθος καὶ κοιτάζει ἀπὸ μακριά.